Với bề dày lịch sử hơn 45 năm xây dựng và phát triển, trường đã trải qua 4 giai đoạn phát triển cơ bản:
- Giai đoạn 1960-1963: Tổ chức tiền thân của Trường Đại học Ngoại thương
Trường Đại học Ngoại thương chính thức ra đời vào năm 1960, sơ khai là một bộ môn trong khoa Quan hệ Quốc tế do Bộ Ngoại giao trực tiếp quản lý nhưng đặt tại trường Đại học Kinh tế Tài chính. Trong khoa Quan hệ quốc tế có 2 bộ môn là bộ môn Ngoại giao và bộ môn Ngoại thương. Khóa 1 của Bộ môn Ngoại thương được chiêu sinh vào năm học 1960-1961 với 42 sinh viên.
- Giai đoạn 1963-1967: Trường cán bộ Ngoại giao – Ngoại thương
Năm 1963, Theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, khoa Quan hệ Quốc tế tách khỏi trường Đại học Kinh tế - Tài chính để thành lập trường Cán bộ Ngoại giao – Ngoại thương trực thuộc Bộ Ngoại giao. Trường cán bộ Ngoại giao – Ngoại thương có trụ sở đặt tại làng Láng, nay là phường Láng Thượng, trên khu đất của trường Đại học Ngoại thương và Học viện Quan hệ Quốc tế hiện nay. Ngoài các phòng chức năng, trường vẫn chỉ có 2 khoa là khoa Ngoại giao và khoa Ngoại thương. Trong thời gian trường đi sơ tán khỏi Hà Nội do cuộc chiến tranh phá hoại của Đế quốc Mỹ, khoa Ngoại thương trực tiếp quản lý 3 khóa sinh viên cũ và tuyển thêm khóa 4 và khóa 5. Ngoài việc đào tạo sinh viên chính quy, trường còn mở các lớp bồi dưỡng về lý luận và nghiệp vụ Ngoại thương cho các cán bộ lãnh đạo chủ chốt của các Tổng công ty xuất nhập khẩu, Văn phòng Bộ và các đơn vị liên quan.
- Giai đoạn 1967-1984: Trường Đại học Ngoại thương ra đời
Năm 1967, theo đề nghị của Bộ Ngoại giao và Bộ Ngoại thương, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 123/CP ngày 5/8/1967 chia tách trường Cán bộ Ngoại giao – Ngoại thương thành hai trường: trường Ngoại giao trực thuộc Bộ Ngoại giao và trường Đại học Ngoại thương thuộc Bộ Ngoại thương (nay là Bộ Thương mại). Tên hiệu chính thức của trường Đại học Ngoại thương có từ thời gian này. Ngay sau khi thành lập, trường Đại học Ngoại thương phải sơ tán về Huyện Mỹ Đức, Tỉnh Hà Tây. Được sự quan tâm của Bộ Ngoại thương, cơ cấu trường đã bắt đầu được củng cố và tăng cường. Ngoài một số phòng chức năng, trường đã có các đơn vị chuyên môn như khoa Nghiệp vụ Ngoại thương, khoa Ngoại ngữ và bộ môn Chính trị. Trường đã bắt đầu tăng quy mô và đa dạng hóa các loại hình đào tạo. Cuối năm 1967, trường chuyển từ nơi sơ tán về Hà Nội.
- Giai đoạn 1984 đến nay:Trường Đại học Ngoại thương ngày nay
Năm 1984, Trường Đại học Ngoại thương chuyển từ Bộ Ngoại thương sang Bộ Đại học và Trung học Chuyên nghiệp (nay là Bộ Giáo dục và Đào tạo). Công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế đã được đẩy mạnh và phát triển thêm một bước.
Về ngành, chuyên ngành đào tạo, cho tới cuối năm 1998, trường vẫn chỉ đào tạo một ngành là ngành Kinh tế với chuyên ngành Kinh tế Đối ngoại. Từ năm học 1999-2000, trường Đại học Ngoại thương được Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép mở thêm 2 ngành mới: ngành Ngoại ngữ (chuyên ngành tiếng Anh Thương mại) và ngành Quản trị Kinh doanh (chuyên ngành Quản trị Kinh doanh Quốc tế và Luật Kinh doanh Quốc tế).
Đến nay, Trường đã có những ngành đào tạo và chương trình đào tạo sau:
Ngành đào tạo:
Bậc Cao đẳng:
Ngành Quản trị kinh doanh: Chuyên ngành kinh doanh quốc tế
Bậc Đại học:
1. Ngành Kinh tế: Chuyên ngành Kinh tế đối ngoại; Thương mại quốc tế
2. Ngành Quản trị kinh doanh: chuyên ngành Kinh doanh quốc tế; Luật Kinh doanh quốc tế; Hệ thống thông tin quản trị; Kế toán.
3. Ngành Tài chính - Ngân hàng: Chuyên ngành Tài chính quốc tế; Đầu tư chứng khoán
4. Ngành Tiếng Anh: Chuyên ngành Tiếng Anh thương mại.
5. Ngành Tiếng Nhật: Chuyên ngành Tiếng Nhật thương mại.
6. Ngành Tiếng Pháp: Chuyên ngành Tiếng Pháp thương mại.
7. Ngành Tiếng Trung: Chuyên ngành Tiếng Trung thương mại.
Bậc Thạc sỹ:
1. Kinh tế thế giới và quan hệ kinh tế quốc tế;
2. Quản trị kinh doanh;
3. Thương mại.
Bậc Tiến sỹ:
Kinh tế thế giới và quan hệ kinh tế quốc tế.
Chương trình đào tạo:
1. Chương trình liên kết 2+1 đào tạo cử nhân Luật, Kinh tế và quản lý hợp tác với Trường Đại học Tổng hợp Francois Rebelais Tours giảng dạy bằng tiếng Pháp (2 năm tại Việt Nam, 1 năm tại Pháp).
2. Chương trình đào tạo cử nhân chất lượng cao chuyên ngành Kinh doanh quốc tế giảng dạy bằng tiếng Anh
3. Chương trình liên kết đào tạo Thạc sỹ Luật kinh doanh quốc tế giảng dạy bằng tiếng Pháp hợp tác với Trường Đại học Tổng hợp Francois Rebelais Tours.
4. Chương trình Thạc sỹ Kinh doanh quốc tế giảng dạy bằng tiếng Anh, liên kết với Trường La Trobe (Úc).
